Açılıp kapanır farlar, terim haliyle pop-up farlar resmen çocukluğumuzun otomobillerinde kalan bir öğe.
Bazı otomotiv tasarım trendleri gelip geçicidir ama bazıları kalıcıdır. Pop-up farların kullanılması belki de bunun en iyi örneğidir çünkü isteğe bağlı gizlenebilen farlar ilk kez 1936’da ortaya çıktı ve 2005’e kadar kullanımda kaldı. Mesela Corvette, 1963’ten 2005’e kadar her nesilde pop-up farlar ile piyasaya çıktı. Pop-up far konusuna değişik bir yaklaşım getiren C4 modeli, 180 derece geriye dönebilen tasarımda farlara sahipti.
İster aerodinamik, ister tarz (veya ikisinin karışımı) için yapılmış olsunlar, bu tip farların ömrü güvenlik nedeniyle bitti ve bunun nedenini de anlamak çok zor değil. En basitinden arızalı bir motor veya vakum pompası farların yolu aydınlatmamasına sebep verdiği gibi yaya güvenliğini de tehlikeye attığı için bu farların kullanımı aşamalı olarak kaldırıldı. Bu tür gizli farlara pop-up farlar deniyor, ancak göreceğimiziz gibi, tüm pop-up farların gizlenmiş olması gibi bir şart yok.
Bu yazı da ilginizi çekebilir: Buram Buram Nostalji Kokan Mercedes-Benz W140 Resmi Tanıtım Videosu (Dönemin Asansör Müziğiyle)
1. Ferrari Daytona (1968-73)
Resmi adı 365 GTB/4 olan bu model, pop-up farlar kullanan ne ilk ne de son Ferrari, ancak en iyi görünenlerden biri olarak hatırlanıyor. Bu farların varlığı, Daytona’ya çığlık çığlığa ses veren bir V12 motorunu saklayan uzun bir ön ucu kapatan kurşun şeklinde bir burun verdi. Tuhaf olabilir ama farlar tam olarak gizlenmemişti ve ampuller elektriği kesildiğinde bile bölünmüş tamponun hemen arkasında fark ediliyor. Farların kısmın en göze çarpan kısmı bile değil – çamurlukları saran devasa dönüş sinyalleri daha ön planda.
2. Thunderbird (1967-69)
Pop-up farların sadece bir spor otomobil olayı olmadığını kanıtlayan ilk örnek, beşinci nesil Ford Thunderbird oldu. Otomobilin tasarım tekniği, ön tarafın ona bir savaşçı görünümü veren büyük bir ızgara açıklığına sahipmiş gibi görünmesini sağladı. Thunderbird’ ün farları, Camaro RS nin farları gibi içeri kaymak yerine, normal farların üzerinde yukarı kalkıyordu. Ford ayrıca Thunderbird’e 70’lerin sonlarında ve 80’lerin başında pop-up farlar verdi, ancak 1967-69 Thunderbird kesinlikle daha havalı bir far tasarımına sahip.
3. Porsche 928 (1977-95)
Porsche 928, tam olarak gizlenmemiş pop-up farlara sahip olan birkaç otomobilden biri. İçeri çekildiğinde, far ampulünü kolayca görebiliyordunuz, ancak ışıklar açıldığında, ışığı yola yansıtmak için öne doğru yeter miktarda katlanıyorlardı. 928’in farlarını özel kılan şey, ışıklar açıkken far muhafazalarınının sanki hotrod otomobilller döneminden kalma gibi görünmesidir.
Bu yazı da ilginizi çekebilir: Otomatik Vitesli Renault 12: Türkiye’de Olmayan Model
4. Oldsmobile Toronado (1966-67)
Oldsmobile Toronado, Cord 810’dan bu yana önden çekiş düzenine sahip ilk Amerikan üretim otomobili oldu ve Cord gibi birinci nesil Toronado’da da gizli farlar vardı. Bu Toronado nesli 1966’dan 1970’e kadar üretilmiş olsa da, daha iyi görünen farlara sahip olan ’66 ve ’67 yıllarının ürünleriydi. Bu iki yıl, çok dar bir ızgaranın ve uzun çamurlukların üzerindeki açılır farları yerleştirirken, yeniden tasarlanan gövde ızgaranın görünümünü taklit eden pop-up farlara sahipti.
5. Toyota 2000GT (1967-70)
Pop-up farlı otomobiller arasında Toyota 2000GT kesinlikle en özgün görünümlülerden birisi. Izgaranın altına yerleştirilen bu büyük farlar aslında sürüş farlarıdır. Gerçek farlar çamurluklardan daha yukarıda ve boyalı kapakları hala farların üzerinde olacak şekilde açılıyorlar. Farlar açıkken 2000GT’nin çok samimi duran ön yüzü ortaya çıkar. Maalesef, üretim çok sınırlı olduğundan ve çok sık satılmadıklarından, bu Toyotaların etrafta dolaştığını veya araba şovlarında pek göremezsiniz. Geçen yıllarda bir tanesi Japonya’da 821.000 dolara satıldı.
6. Chevrolet Camaro RS (1967-69)
Chevrolet Camaro’nun beş neslinin kapsadığı 52 yıl boyunca, bu arabanın pop-up farlara sahip olduğu tek zaman ilk üç yılıydı. Diğer özelliklerin yanı sıra RS paketi, açıldığında ızgaranın merkezine doğru kayan far kapakları eklemişti ve bunun en iyi görünen uygulaması 1969 Camaro’da oldu. Tamamen siyah bir ızgara yerine, 1969 Camaro RS gövdeye uyacak şekilde boyanmış panjurlu ışık kapaklarına sahipti.
7. Lamborghini Countach (1974-1990)
Lamborghini Countach, arabanın alçak ve kama şeklindeki burnunu sunmasına izin veren, muhtemelen en ikonik ve en iyi bilinen pop-up far kullanımı örneklerinden biridir. Countach’in burnunda, alt kısımda sürüş farları ve üst kısımda pop-up farları olmak üzere iki dikdörtgen var. Tarz söz konusu olduğunda, Miura en benzersiz görünümlü farlara sahip olabilir, ancak Countach’in pop-up farları bu otomobilin genel tasarımını tamamlayan unsurlar olarak varlar.
8. Dodge Charger Daytona (1969) / Plymouth Superbird (1970)
Belki de en çok bilinen pop-up farlı otomobiller Chrysler’in aerodinamik homologasyon yarış araçları olan 1969 Dodge Charger Daytona ve 1970 Plymouth Superbird olabilir. Pop-up farlı diğer arabaların aksine, bu arabalar tasarlanırken tarz konusu çok da önemsenmedi, aksine her şey aerodinamik içindi. İlginç bir detay ise Superbird ve Daytona’nın burun konilerinin iki otomobil içinde farklı özgünlükte olmasıdır.
Bu yazı da ilginizi çekebilir: 4×4 Fiat Doblo Sandstorm: Çöl Yarışları için Hazırlanan Fiat Doblo
9. Alfa Romeo Montreal (1970-77)
Yani tabiki Alfa Romeo Montreal aslında tamam anlamıyla pop-up farlara sahip değil ancak yine de gerçekten harika görünüyorlar. Farlar kapalıyken ışıkları kısmen kapatan panjurlu kapakları var ve farlar açıldığında katlanarak kayboluyorlar. Bu ışıkların harika yanı, tamamen estetik bir amaç için var olmaları ve 1980’lerde moda olan panjur gölgeleyicilere benzemeleri.
10. Mazda Miata (1990-97)
Birinci nesil Mazda Miata’nın farlarını bu kadar özel yapan şey büyüklükleri. Otomobilin küçük boyutu ve eğimli ön burnu ile beraber, pop-up farlar açıldığında Miata’ya özgü o ünlü görüntü ortaya çıkıyor. Tabii ki, pop-up farlar yalnızca tek bir Miata neslinde kullanıldı, ancak bu nesildeki kullanımı pop-up farlar sözkonusu olduğunda halen en iyi örnek denebilir.
Pop-up farlı üretilmiş neredeyse tüm otomobillerin yer aldığı bu videoyu da mutlaka izlemenizi tavsiye ederiz.
